In dit derde deel van RWANDESE MUZIEK en DANS vindt u de gedetailleerde beschrijving met alle videolinks naar de opgenomen muziek en dans, uitgevoerd door groepen 21 to 32.
Aan het einde van deze pagina vindt u 2 links om eventueel terug te keren naar het eerste of naar het tweede deel.
Natuurlijk kunt u steeds het zijmenu gebruiken om terug te keren naar de Introductie pagina van RWANDESE MUZIEK en DANS.
21. Abashozamihigo-groep van Itabire – Mwendo – Provincie Kibuye (Nu: Westprovincie). Abashozamihigo betekent De uitdagers)
Uitleg van liedjes, dansen en muzikale optredens volgens de onder a, b, c, d, e en f gepresenteerde opnames
De Abashozamihigo-groep bestaat uit jongeren die de erfgenamen lijken te zijn van de oude groep met dezelfde naam. De groep oudgedienden onderscheidde zich door zijn liederen en dansen, terwijl de groep trommelaars van de parochie Birambo afzonderlijk evolueerde. Ter gelegenheid van de opname lijkt het erop dat de twee zich hebben gehergroepeerd.
a. Mhunga, Krijger van grote kracht: een van de nummers die eigen zijn aan de regio, die begint met een gezongen inleiding, meestal lang maar hier erg ingekort. Het lied is van het epische genre en prijst de heldendaden van de oude helden.
b. Murare neza, Breng de nacht goed door:: populair lied dat in heel Rwanda voorkomt.
Urwanyamiyaga, Die van de winden (benaderende vertaling): Hutu-lied geleend van de Twa’s en eigen aan de Kibuye-regio.
c. Abashyitsi bararaye, (Onze) gastheren bereiden zich voor om de nacht (bij ons) populair lied met een melodie en een choreografie kenmerkend voor de Kibuye-regio.
d. Voorbereiding –de huid van de trommels rond het houtvuur spannen.
e. Imirishyo y’ingoma : Trommelritmes van het traditionele repertoire.
f. f. Een groep kinderen toont een rammelaar (ikinyuguri) gemaakt uit een metalen bus uit afval. Ze begeleiden zichzelf schuchter met een godsdienstig lied zeggende « Mana yanjye, Mana yo mw’ijuru !», “Mijn God, God van de hemel!”
22. De citerspeler Grégoire Hitimana van het Nationaal Museum van Butare – provincie Butare (Nu: Zuidprovincie)
Uitleg van liedjes, dansen en muzikale optredens volgens de onder a en b gepresenteerde opnames
De citerspeler presenteerde twee stukken in een stijl die kenmerkend is voor de centrale en zuidelijke regio’s van Rwanda (spel en spanning van de snaren van de citer eigen aan deze regio’s):
a. Ingoro y’umurage w’u Rwanda, Het paleis van de Rwandese cultuur, stuk op inanga citer. De citerspeler bezingt het museum op een epische manier en spreekt over zijn acties en prestaties zoals hij zou zingen over de wapenfeiten van een krijger.
b. Nyiranteganya, De vooruitziende: Het lied bevat een reeks raadgevingen gericht aan een jong meisje van het gewone volk voor een evenwichtig en zeer sociaal gedrag ten opzichte van de mensen om haar heen. Dergelijk gedrag in de samenleving is een investering voor de tegenslagen die iemand tijdens zijn leven kan tegenkomen.
23. Imharamba-groep of Dansers met de hak – provincie Gikongoro (Nu: Zuidprovincie)
Uitleg van liedjes, dansen en muzikale optredens volgens de onder a en b gepresenteerde opnames
De Imharamba-groepen of Dansers met de hak zijn een specialiteit van de Bufundu regio in Gikongoro. Ze zijn gekleed in bananenbladeren en elk uitgerust met een gebruikte hak die vastzit op een steel. Ze verplaatsen zich op twee rijen volgens een traditionele structuur, op het ritme van een kleine trommel en een ihembe-hoorn.
a. De groep beklimt de heuvel om naar de plaats van de opname te komen. Hij wordt begeleid door een ingoma-trommel, twee hoorns en een fluitje. De dansers zijn gekleed in het groen, verwijzend naar de kleur van de bananenbladeren en beginnen hun dansen. Ze worden aangemoedigd door een umwidozi die hen aanspoort met zijn zang.
Ze voeren, op het ritme van de trommel en het klappen van de handen, de twee bewegingen van de dans uit: Nyesi (hakken naar beneden gericht) en Nyejuru (hakken naar boven gericht). Daarna laten ze hun hak, vastgehouden in een hand, ronddraaien en gooien haar in de lucht. Deze twee bewegingen zijn altijd de specialiteit van een paar bijzonder behendige dansers.
b. Een van de dansers reciteert een ode aan de hak voor de microfoon isuka y’igikara y’ijikaka, de hak met de zwarte tint is van grote moed.
De andere dansers luisteren, voeren nog een paar danspasjes uit, verlaten de scène terwijl ze de heuvel afdalen.
24. De citerspeeltster Sofia Nzayisenga – stad Kigali
Uitleg van liedjes, dansen en muzikale optredens volgens de onder a, b, c, d, e en f gepresenteerde opnames
Sofia werd, nog heel jong, door haar vader, de citerspeler Thomas Kirusu, opgeleid in de specialiteit van het inanga-spel (citerspel). Het repertoire van de stukken die ze kan uitvoeren is vrij uitgebreid. Ze heeft al de kans gehad om in het buitenland te spelen. De gepresenteerde stukken behoren tot het traditionele populaire domein, dat wil zeggen tot het verhalende genre. Het aantal traditionele stukken dat Sofia kent en kan spelen is aanzienlijk.
a. Tony en zijn team komen bij Sofia aan. . Het is een heel klein huis gemaakt van adobestenen. Ze zingt bij kaarslicht (geen elektriciteit) begeleid door haar citer. De opname is te zwak om de woorden te begrijpen.
b. Tweede nummer uitgevoerd door Sofia onder dezelfde omstandigheden. Het is een zaterdag. Een gebedsgroep zingt liederen in de buurt van haar huis. Onmogelijk verder op te nemen. Er wordt een afspraak gemaakt met het ministerie van Jeugd, Cultuur en Sport om Sofia onder betere omstandigheden te kunnen opnemen. De studio van het ministerie was de volgende dinsdag vrij. Het team zal haar komen halen.
c. Sofia vergezelt het team in Kigali. Het ministerie werd geïnstalleerd in het gebouw van het Amahoro-stadion. Voorafgaand aan de opname krijgen Sofia en het team bezoek van mevrouw Agnes Mukazibera, secretaris-generaal van het ministerie, die informeert naar de voortgang van het project.
d. Umugabo w’inganzwa, , de man gedomineerd (en veracht) door zijn vrouw: dit thema is aanwezig in vele andere categorieën van Rwandese volksliederen en poëzie. Het lied ontwikkelt alle aspecten van deze overheersing, door toetsen van een bijtende satire.
e. Kamananga ka Sebajura (mannennaam) Sofia herneemt dit stuk dat bekend is bij alle citerspelers van Rwanda en dat een held van het oude Rwanda oproept.
f. Umugeni, De bruid: een reeks raadgevingen die aan een aanstaande bruid worden gegeven, voor haar houding, haar relaties met haar man, met de mensen om haar heen en haar schoonouders, enz…
25. Inyamibwa-groep van Byumba-stad – Provincie Byumba (Nu: Noordprovincie). Inyamibwa betekent De elite
Uitleg van liedjes, dansen en muzikale optredens volgens de onder a, b, c, d en e gepresenteerde opnames
De dans bij de hier gepresenteerde liederen wordt gedomineerd door de zogenaamde Kiga-choreografie die zich kenmerkt door een zijdelingse zwaai van de armen, maar vooral door sprongen van aanzienlijke omvang. Deze choreografie benadrukt kracht en is een regionaal cultureel kenmerk, net als de dans van het eiland Nkombo in het Kivumeer.
a. Turanezerewe twese, We zijn allemaal vervuld van geluk. Danslied begeleid door trommel en handgeklap zoals voor alle dansnummers van deze groep hieronder.
b. Akarere ka Byumba, Byumba Regio: Zoals de titel van het lied al doet vermoeden, presenteert het lied de provincie Byumba, haar heuvels, haar schoonheid, haar cultuur en haar sociaal-economische prestaties. De tekst is in het Kiga-dialect van het noordoosten van Rwanda. Het wordt gevolgd door een instrumentaal stuk met een fluit en het klappen van de handen.
c. Baje neza, baje amahoro, Onze gastheren zijn aangekomen, ze zijn in vrede gekomen. Danslied in Kiga-dialect, specifiek voor deze noordelijke regio van Rwanda
d. Umuco nyarwanda ntugacike, Moge de Rwandese cultuur niet verdwijnen: de titel van het lied is indicatief voor de inhoud ervan die alle ondernomen of te ondernemen acties voor het behoud en de promotie van de Rwandese cultuur ontwikkelt.
- Amayombera, danslied in Kiga-dialect (met fluit) waarvan de tekst acties op sociaal gebied ontwikkelt.
- Rubinga rugwira, klaaglied in Kiga dialect
- Arenda kubarusha Nu zal hij hen overtreffen Populaire liedje dat veel voorkomt in de oostelijke en noordoostelijke regio’s van Rwanda. Het is van het epische genre en bezingt helden uit het oude Rwanda.
e. Danslied in Kiga dialect met begeleiding van twee fluiten, een trommel en het klappen van de handen.
26. Garukurebe groep van Rwamagana, Provincie Kibungo (Nu: Oostprovincie)Garukurebe betekent Kom opnieuw kijken naar ons
Uitleg van liedjes, dansen en muzikale optredens volgens de onder a, b, c, d, e en f gepresenteerde opnames
Sommige passen en dansbewegingen zijn geïnspireerd op Twa-dans (tegen het ritme in, fantasieën (ibitego), snelheid, ruime passen, verve), andere, bij de meisjes, leunen dicht aan bij het umushagiriro-genre, langzame dans die normaal gesproken op de 2/4-maat evolueert, maar die van een iets sneller ritme is bij deze groep. De oudere dames van de groep voeren stappen en bewegingen van de oude choreografie met betrekking tot de koe uit, vooral wat de houding van hun armen betreft.
Alle dansliederen die hier zijn voorgesteld zijn vergezeld door twee trommels en het klappen van de handen.
a. Rwanda wahogoye ntaraza ! Rwanda, je hebt te veel tranen gelaten voor mijn komst!: lied met patriottische connotaties in verband met de terugkeer van de Rwandese vluchtelingen (na de oorlog van 1990-1994) en de acties die zijn ondernomen om het land te ontwikkelen.
b. Giramata, Mocht je melk hebben, (met andere woorden: Wees vervuld met geluk, rijkdom en nakomelingen). Een Tutsi-lied dat deel uitmaakt van het repertoire van liederen van het ceremonieel van het huwelijk. De titel en tekst van het lied geven de wens aan die door haar moeder of schoonmoeder aan de bruid is uitgesproken voor een gezinsleven vol geluk. De groep gebruikt rekwisieten die deze wens ondersteunen.
c. Rwanda rw’Abanyarwanda, Het Rwanda van de Rwandezen (dat ze moeten koesteren en ontwikkelen)
d. Bavandimwe Banyarwanda,O Rwandezen, mijn broeders: het lied maakt een soort rondreis door Rwanda door te praten over de heuvels, hun schoonheid, die van de Rwandese vrouw aan wie ze trouwens de code van een waardig gedrag voorschrijft. Veel andere thema’s worden op de traditionele manier benaderd, door opeenvolgende toetsen.
e. Igishakamba, De wervelwind. lied waarvan de tekst in het dialect is van de Hima’s en andere bevolkingsgroepen in Noord-Rwanda en Nkole in Oeganda, die een verticale choreografie beoefenen, gedomineerd door sprongen.
f. Muramutse cyane, Doe hem warme groeten (van me).
27. De Inkindi groep, Tambwe, Ruhango, Gitarama Province (nu Zuidprovincie)
Inkindi wordt vertaald door De mooie dansers.
Uitleg van liedjes, dansen en muzikale optredens volgens de onder a, b, c, en d gepresenteerde opnames
Impbyino dansliederen met begeleiding van trommels en handgeklap
a. Urwemezabahizi, de Slag die de vijand dwingt de nederlaag te aanvaarden
b. Nyangezi (mannennaam). De titel is te vinden zowel bij de dansliederen als in de muziek op de inanga (citer)
c. Rwego, Man (krijger) van grote gestalte en sterke kracht
d. Intore, Imihamirizo krijgsdansen
- – Opkomst op het ritme van trommels
- – Urusamaza dans, De stimulerende
- – Umuganda dans, Collectieve arbeid
- – Demonstratie van solodansers
- – Vertrek van het podium op hetzelfde ritme.
28. De citerspeler Médard Namaganya van Ruyumba – Mugina – provincie Gitarama (Nu: Zuidprovincie)
Namaganya Médard, geboren in 1948 in de Marangara, in het centrum van het land, is een lid van de Twa-bevolkingsgroep en een van de grote meesters van de inanga citer van Rwanda (onder wie Rujindiri, Sebatunzi, Rutangira, Munzenze, Ruzamba, Kabarira …, allemaal overleden op dit moment).
Hij maakte kennis met de muzikale inanga-kunst van door zijn oom Rujindiri Bernard die hijzelf had geërfd van zijn vader Mahwehwe, die ze had ontvangen van zijn moeder, Gicunatiro, een grote citerspeelster, dienares en muzikante aan het hof van koning Kigeli Rwabugiri.
Lange tijd, terwijl hij leerde omgaan met de citer, vergezelde Namaganya zijn oom als derde stem tijdens de recitals in het hele land. De tweede en zeer mooie stem van de groep was die van Semahe (voormalige danser van de koninklijke groep Ishyaka). Rujindiri en Semahe zijn overleden.
Uitleg van liedjes, dansen en muzikale optredens volgens de onder a, b, c, d, e en f gepresenteerde opnames
Tijdens de opname van juli 2001 presenteerde Médard Namaganya, in trio met zijn vrouw en zus (tweede en derde stem), meerdere liederen.
a. De nacht is gevallen. Tony komt aan bij Médard. Hartelijke groet. Ze kennen elkaar goed, Médard stond al in Gent op het Festival van Vlaanderen. Hij vertelde hem dat hij al sinds de ochtend op hem wachtte. Tony verontschuldigt zich bij hem. Het bericht dat hij hem had gestuurd, bereikte hem blijkbaar niet. Het team gaf hem een nieuwe citer (inanga), die van hemzelf was beschadigd.
Hij zingt enkele oude liederen, waaronder de eerste Impunga.
Dit alles is adembenemend mooi en perfect onder de volle maan, weg van het lawaai van auto’s. Médard is een echte showman. Hij wiegt zijn instrument en haalt er de mooiste klanken uit.
Impunga, Persoon (krijger) van grote kracht: dit lied zingt over de heuvels van centraal Rwanda die de woonplaatsen waren van enkele helden uit vroegere tijden.
b. Imitoma, (plaatsnaam): liefdeslied dat deel uitmaakt van het repertoire van de muziek op inanga van het koninklijk hof. Dit repertoire is door zijn kleur verbonden met het universele erotische genre.
Dit lied is van de ibihozo-stijl (liederen van geruststelling) vaak ten onrechte vertaald als wiegeliedjes.
Het zou zijn gecomponeerd door prinses Karira en roept Rwabugiri’s tedere gevoelens voor Kanjogera op toen ze nog kinderen waren. Later zullen deze gevoelens leiden tot een ware liefde tussen Rwabugiri die koning werd (Kigeli IV) en Kanjogera, die zijn favoriete vrouw en toekomstige koningin-moeder werd. De tekst van het lied ontwikkelt het bewijs van deze liefde.
c. Rwamwiza, De beminnelijke (of zeer mooie), lied van het voormalige koninklijk hof. Het evolueert ook in de stijl van ibihozo en zou zijn gecomponeerd door de dichter Rudakemwa in de 19e eeuw, ter ere van koning Mutara Rwogera en zijn echtgenotes. Het lied roept ook het sociale leger (militie) Abakwiye (Abakwiye umwami, de Koningswaardigen) op, gevormd bij de troonsbestijging van deze vorst.
d. Mwana w’ibuhoro, Kind van Buhoro (heuvelnaam): een ander lied van geruststelling Igihozo, geëxecuteerd om een jonge bruid of een toekomstige echtgenote die zich binnenkort bij haar schoonfamilie zal voegen te troosten.
De bruid of aanstaande bruid blijkt van hoge rang te zijn. Namaganya noemde haar Mpfura ya Mazimhaka, of de Oudste van Mazimhaka. De laatste was een dichter-koning van Rwanda. Maar het lied is ook een viering van de natuur en in het bijzonder van de Rwandese heuvels. De titel die aan het lied wordt gegeven is gelijk aan het refrein. Het lied contrasteert met de eerste twee door zijn ritme en tempo die lijken te bewegen in de richting van een creatie van de populaire stijl.
e. Nyangezi, (mannennaam, heuvelnaam). Dit nummer maakt ongetwijfeld deel uit van het populaire repertoire. Het stuk is een bewerking gemaakt door Rujindiri van een populair danslied dat zowel bij de Hutu’s als bij de Twa’s voorkomt.
Het lied gaat voornamelijk over de chef Nyangezi die in de jaren 1920 door het Belgische koloniale bestuur werd benoemd tot hoofd van de regio’s Bushiru en Bwanamwari (Noord-Rwanda).
Maar het nummer raakt andere thema’s, zoals de hoedanigheden met betrekking tot de moed van een van de koningen van Rwanda, Mutara Rudahigwa, de schoonheid van sommige Rwandese heuvels, de menselijke dwaasheid en andere overwegingen over het leven en zijn wederwaardigheden.
Opgemerkt moet worden dat Rujindiri een bewerking maakte, van een tempo dat iets langzamer was dan dat van het danslied, op basis van de Twa-variant die van opmerkelijke schoonheid is (zie de cd van de vijfstigste verjaardag 1910-1960 verschenen in het Museum van Tervuren, lied nr. 15).
f. Het team zal afscheid nemen van Medard, maar eerst laat de citerspeler aan Tony zien hoe je een inanga moet bespelen, dan gaat hij met hem op pad en leert hem een inanga op zijn schouder te dragen. Het is al spelend en zingend dat de hele familie de bezoekers naar hun busje begeleidt.
29. Vissersliederen op het Kivumeer
Uitleg van liedjes, dansen en muzikale optredens volgens de onder a en b gepresenteerde opnames
Rond 17.00 uur, voordat de avond valt, verlaten de vissers de oevers van het Kivumeer om aan boord van hun ‘trimaran‘ prauwen naar de zones te gaan waar ze veel isambaza of ndagala (Limnothrissa miodon, een soort sardine) hopen te vinden.
Ze trekken deze kleine vissen aan in netten die aan het einde van lange flexibele palen zijn opgehangen, dankzij de kerosinelampen die ze op de centrale prauw plaatsen.
In de ochtend keren ze zingend terug van hun visvangst op het ritme van hun peddels en brengen ze een paar fluittonen voort.
Het is niet eenvoudig om deze nummers op te nemen omdat je in hetzelfde tempo moet kunnen varen als zij. Een kort voorbeeld wordt gegeven onder a en b.
a. a. De prauw van het team is bevestigd aan de ’trimaran’ die eraan voorafgaat.
b. b. Aan het begin van de video zwemt een van de vissers om het geld op te halen dat het team de groep aanbiedt om hen te bedanken voor hun deelname. Hij brengt de briefjes terug naar zijn metgezellen en klemt ze tussen zijn tanden.
De volgende beelden zijn die van vissers aan boord van een eenvoudige prauw. Op verzoek van het team draait de prauw rond hun bootje.
30. De Isonga-groep, Rukali, Nyanza District – provincie Butare (Nu: Zuidprovincie). Isonga betekent De top
Uitleg van liedjes, dansen en muzikale optredens volgens de onder a, b, c, d, e, f, g en h gepresenteerde opnames
De Isonga-groep maakt deel uit van de Urukerereza-groep die zijn shows oefende en presenteerde op het terrein van de voormalige residentie van wijlen Mwami (koning) Mutara Rudahigwa. Hij bestaat, zoals veel groepen in Rwanda, uit de drie bevolkingsgroepen.
Isonga heeft vele buitenlandse tournees op zijn naam staan waaronder een Europese tournee georganiseerd in 1996 in België, Frankrijk, Nederland en Engeland door A. Maes-Geerinckx (in het kader van de vereniging Umubano, waarvan ze destijds ondervoorzitter was en verantwoordelijk voor de aspecten ‘Cultuur en Onderwijs’)
Tijdens de opname presenteerde Isonga de volgende dansnummers:
a. Dore intwari, Hier zijn de dapperen: lied van de groep mannen op het ritme waarvan ze met een ritmische stap van het gucunda genre hun entree maken: zwaaien, wiegen, voorheen uitgevoerd in het kader van de kwiyereka krijgsdans door de in functie verkerende pages en krijgers. De melodie wordt begeleid door een paar instrumenten die het ritme ondersteunen en stimuleren.
Iyo manzi, Deze held: lied van ridderwake in het Rwanda van weleer, hier aangepast om de paar nummers te benadrukken die door de mannen, in rijen opgesteld voor de toeschouwers, worden uitgevoerd als voorspel van het optreden.
b. Shema, Fiere houding, Majesteit, ‘Shema’ is een van de krijgstitels van koning Kigeli Rwabugiri
Kabanyana k’abakobwa, ‘Kabanyana’, (vrouwennaam) een meisje als elk ander, historisch lied dat de tegenspoed vertelt van een meisje dat met haar vader in ballingschap is gegaan
c. Nyambo, Grote man: het lied roept ook Kigeli Rwabugiriop.
d. Bagore beza, De mooie dames (uit het repertoire van Twa liederen).
e. Uruyego, Goed, zorgvuldig gemaakt voorwerp uit hout of vlechtwerk, geschenk (uit het repertoire van Twa liederen).
f. Ikiri bazayire, Wat de ouders pleziert (Geliefd geslacht van de ouders: het meisje).
Lied dat het Rwandese meisje prijst voor haar schoonheid, voor het geluk dat ze ouders biedt, voor haar rol als huisvrouw en als bron van huwelijksgeschenken (vaarzen enz.)
g. Imihamirizo krijgersdansen Uitvoering van krijgersdansen, waaronder Indashyikirwa de Weergalozen en Indamutsode Redding en enkele solo-voorstellingen.
De opkomst van de Intore op het podium en de solo-voorstellingen vonden plaats op een Ikondera-muziek met de stukken Abahizi, de Uitdagers en Kanono, de Fijnheid.
h. Benimana, De kinderen van Imana (-God) uit het Twa-repertoire en meer bepaald uit het voormalige koninklijke gezelschap Urwiririza.
i. Ingoma trommels: een reeks traditionele ritmes.
j. Lied op de inanga citer (ongeïdentificeerde titel), vertolkt door vier leden van de groep: Bwanakweli Nassan (die deelnam aan tal van tournees in het buitenland, waaronder de Europese tour van 1976), Jean Twagirayezu en Callixte Kavuna (beiden ook aanwezig tijdens de tour van 1976) en een vierde inanga-speler (naam onbekend).
Isamaza, Isamaza, De opwindende (lied).
De groep zingt dit tweede lied gestimuleerd door Nassan Bwanakweli. Het maakt deel uit van het repertoire van Twa-dansliederen.
31. De Indangamuco-groep van Kanyinya, Shyorongi – provincie Kigali (Nu: Noordprovincie) Indangamuco betekent Zij die de cultuur waarborgen
Uitleg van liedjes, dansen en muzikale optredens volgens de onder a, b, c en d gepresenteerde opnames
Twee ritmes kenmerken de dansliederen (imbyino) die door deze groep worden gepresenteerd:
- – Het eerste is een zuivere 5/8. Het klappen van de handen en de danspassen volgen het gewone fundamentele ritme van deze maat.
- – Het tweede is een klappen van de handen dat lineair verloopt in de vorm van achstste noten. Deze zorgen voor een grondtoon die zich continu ontplooit en binnen de grenzen waarvan de dansers naar believen kunnen borduren met “variant-ritmes”.
a. Rwanda yacu, Onze Rwanda: Twa-melodie begeleid door twee trommels, wat niet overeenstemt met de traditie. De behandelde thema’s zijn divers (vaak patriottisch) en komen volgens de traditie aan bod, zonder duidelijke overgang.
b. Mpundu, Acclamaties: een van de oudste Twa-gezangen. De Twa noemen het het oudste van hun liedjes. Mhundu is een loflied gericht aan de koning (onthaal na een zegevierende expeditie) en aan voormalige helden.
c. Umunini, De grote (heuvelnaam). Zoals veel Twa-liedjes, roept dit bepaalde heuvels van Rwanda op waarvan het de schoonheid prijst. Het prijst ook de moed van de helden die er hebben gewoond. En net als het eerste (Rwanda yacu) is dit een lied van volksvreugde.
d. Muziek van de ikondera (aerofoonhoorns en trommels). De instrumenten die deze groep begeleiden, stemmen niet overeen met die van de traditie. Hoorns ontbreken en de trommels die traditioneel worden gebruikt zijn de ingaraba (langwerpige trommel) en een kleine trommel genaamd ruharage.
32. Amos Kuramba, Nyaruhengeri – provincie Butare (nu Zuidprovincie)
Uitleg van liedjes, dansen en muzikale optredens – opname gepresenteerd onder a.
a. a. Verrassing en schoonheid van de ontmoetingen.
In Nyaruhengeri, terwijl het team zijn dorst lest na de opname van de groep Huguka, bespeelt een jongeman, heel dicht bij hen, de indingiti (eensnarige vedel), terwijl hij een stuk zingt dat hij Munyawera (mannennaam) noemt.
 
Patrick besluit het te filmen:
De versterking van het geluid van zijn instrument wordt verzekerd door een oude metalen NIDO-doos die melkpoeder bevatte.
Hier eindigt onze rubriek “RWANDESE MUZIEK en DANSEN”, waarin we u 32 verschillende dans- en zanggroepen gepresenteerd hebben, die vanuit alle hoeken van Rwanda afkomstig zijn. Hiermee kon u “proeven” van een zeer uitgebreid overzicht van de Rwandese cultuur, met hun traditionele dansen en liederen, die soms wel met heel vreemde instrumenten begeleid werden.
U kunt nu onze site verlaten, u kunt terugkeren naar één van de menubalken, of u kunt nogmaals voorgaande delen van Dans en Muziek bekijken met één van deze links:
Om naar naar het eerste deel terug te keren met groepen 1 tot 10, klik dan hier.
En om naar deel 2 terug te keren met groepen 11 tot 20, klik dan hier.
