In deze compleet nieuwe rubriek brengen wij u een belangrijk inzicht in de Rwandese cultuur, muziek en dansen op onze website. Dit dankzij het enorme werk dat Anne Maes-Geerinckx samen met haar medewerkers verricht heeft.
De opgenomen videobeelden zijn gefilmd in 2001, een belangrijke periode voor Rwanda, dat toen midden in een sociale wederopbouw zat na de verschrikkingen van de genocide van 1994.
Zang en dans zijn twee cultuuruitingen die bijzonder inherent zijn aan het sociale weefsel van het land. Zij geven uitdrukking aan het dagelijks leven met al zijn gebeurtenissen, gevoelens en emoties.
Deze kunst wordt individueel beoefend of door groepen die verbonden zijn aan een district, een sector, een cel. Anne Maes-Geerinckx, destijds verantwoordelijk voor de afdeling “Educatie en Cultuur” van de vereniging, wilde ontdekken welke impact de genocide en de directe gevolgen ervan (moordaanslagen, verspreiding van de bevolking, vlucht naar het buitenland, opsluitingen, wraak, de noodzaak aan gerechtigheid, verzoening, …) hebben gehad op de nog aanwezige groepen en op wat zij op dat moment tot uitdrukking brachten.
Zij kon dit project organiseren en realiseren (sturen van een filmploeg naar Rwanda)dankzij de financiële steun van de Provincie Oost-Vlaanderen, KBC Bank en de logistieke steun van het toenmalige Rwandese Ministerie van Cultuur, Jeugd en Sport
en de medewerking van :
– Jean-Baptiste Nkulikiyinka (medewerker van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika – identificatie van de groepen en muzikanten en het verstrekken van culturele informatie over de verschillende liederen en dansen)
– Vincent Kenis (producer Crammed Disc – geluidsopnames in Rwanda)
– Patrick Tacq (Freelance recorder/verslaggever – video-opnames in Rwanda)
– Tony Van Der Eecken (programmeur bij Bozar – verantwoordelijk voor de coördinatie van het team in Rwanda)
– Johan Geuens (technische reproductie en indeling van de geïdentificeerde beelden voor deze website)
Al deze mensen namen op vrijwillige basis deel aan het project. Enkel de reële kosten van de onderneming in Rwanda werden gedekt.
De geïdentificeerde beelden voor de video’s
Het opnemen van de liederen en dansen was niet eenvoudig. Alles is ‘rechtstreeks’ moeten gebeuren, zonder voorbereiding of repetitie, wat een groot aanpassingsvermogen heeft vereist. Een krachttoer van onze drie vrienden,
voor wie het optreden van elke groep een ontdekking ter plekke was, en in het bijzonder van de cameraman die doorlopend heeft gefilmd en het continue komen en gaan van de dansers niet kon voorzien.
De voor de Umubano website weerhouden beelden (in totaal 13 van de 39 beschikbare uren) beperken zich niet tot de liederen en dansen. Anne heeft de bezoeker enigszins willen betrekken bij de sfeer van deze onderneming in Rwanda door hier en daar beelden te integreren die de opnames van de groep voorafgaan of volgen (Tony en Vincent in hun respectieve rollen, het contact met de bewoners, de omgeving, de aankomst bij een groep, enz.)
De bezochte groepen, bevindingen
Wat de dansen betreft heeft men het gevoel dat er een soort ‘nivellering’ heeft plaatsgevonden. Sommige bewegingen die bij een bepaalde regio horen, lijken te zijn verwaterd ten gunste van andere bewegingen die nooit eerder in de regio aanwezig waren. Een toenadering van bevolkingsgroepen is vanzelfsprekend een goede zaak, maar het verlies van een culturele identiteit lijkt ons minder wenselijk.
De liederen, overeenkomstig de traditie, weerspiegelen wat de mensen dagelijks meemaakten en vele ervan drukken een verlangen uit naar vrede en verzoening, het werken aan de wederopbouw van het land, het eerbetoon aan de regering, de trots om Rwandees te zijn, ook de angst voor AIDS, enz. De teksten van bekende liederen worden dan aangepast aan de bestaande situatie.
Meerdere traditionele liederen bleven echter wel trouw aan de bewoording die van vader op zoon werd overgeleverd en vertellen over de daden van vroegere koningen of helden, de tegenslagen of verlangens van een of ander personage, de vele adviezen gegeven aan jonge meisjes, enz.
Overal werd de filmploeg goed ontvangen en de logistieke ondersteuning was zeer efficiënt. Wij danken nogmaals het Rwandese ministerie voor zijn waardevolle medewerking.
Ga nu naar het beschrijvend document van de opgenomen muziek en dans, waarin u, per dans of muziekstuk telkens een link vindt die u onmiddellijk leidt naar het overeenkomstig videobestand. Door te klikken op die link, opent u direct het videobestand in een nieuw tabblad. OPGELET: De videobestanden zijn in MP4-formaat opgenomen. Hiervoor heeft u een gepast video afspeelbestand nodig.
